I. PRZESZUKIWANIE OTWARTEGO REPOZYTORIUM KORPUSU POLSKIEGO JĘZYKA MIGOWEGO

I. PRZESZUKIWANIE OTWARTEGO REPOZYTORIUM KORPUSU POLSKIEGO JĘZYKA MIGOWEGO

Wyszukiwarka na stronie głównej umożliwia przeszukiwanie zasobów ORKPJM. W wolnym dostępie możliwe są trzy sposoby przeszukiwania:
1.  z uwzględnieniem miejsca urodzenia oraz innych informacji dotyczących osób migających,
2.  z uwzględnieniem tematu rozmowy między informatorami,
3. z uwzględnieniem słów kluczowych zawartych w polskich tłumaczeniach.

 

1. Miejsce urodzenia i inne informacje dotyczące osób migających

Narzędzie to umożliwia przeszukiwanie repozytorium pod względem danych socjolingwistycznych dotyczących migających. Możemy się dowiedzieć, skąd pochodzą, a także zawęzić wyszukiwanie do określonej płci i przedziału wiekowego. Może być to przydatne dla osób, które chcą badać regionalizmy w PJM lub zająć się porównaniem migania kobiet i mężczyzn i/lub osób starszych i młodszych. 

Aby przeszukiwać dane pod tym kątem, należy kliknąć w ikonę mapy. Operacja ta przenosi na stronę z interaktywną mapą Polski. Należy z niej wybrać interesujące nas województwo, co spowoduje wyświetlenie wszystkich klipów filmowych od informatorów pochodzących z wybranego województwa. 

Wyszukiwanie można dalej zawężać, wybierając płeć (do wyboru są opcje: m - mężczyzna, f - kobieta, mm - dialog pomiędzy dwoma mężczyznami, ff - dialog pomiędzy dwoma kobietami i mf - dialog pomiędzy kobietą i mężczyzną) i/lub przedział wiekowy (dostępne opcje to: 18-30, 31-45, 46-60, 60+) z list rozwijanych na górze strony. 

Następnie należy kliknąć przycisk “Wyświetl”, który przenosi do strony z wszystkimi filmami z ORKPJM spełniającymi zadane kryteria.

Kliknięcie w wybrany plik filmowy powoduje przejście do jego indywidualnej strony, na której można obejrzeć nagranie z polskimi napisami - zawierającej szczegółowe informacje dotyczące nagrania (o których więcej można przeczytać tutaj).

Następnie należy kliknąć przycisk “Wyświetl”, który przenosi do strony z wszystkimi filmami z ORKPJM spełniającymi zadane kryteria.Kliknięcie w wybrany plik filmowy powoduje przejście do jego indywidualnej strony, na której można obejrzeć nagranie z polskimi napisami - zawierającej szczegółowe informacje dotyczące nagrania (o których więcej można przeczytać tutaj).

2. Temat rozmowy między informatorami

Narzędzie to pozwala na filtrowanie udostępnionych nagrań pod względem tematu, na jaki wypowiadają się na filmach informatorzy. To wyszukiwanie może być przydatne dla osób, które chcą badać wpływ typu produkowanego tekstu na styl migania informatorów.

Wyszczególnione filtry to:

A. Rodzaj wypowiedzi: nagrania w korpusie podzielone są na dwie grupy. Część filmów przedstawia rozmowy między dwiema osobami (dialog), reszta prezentuje wypowiedzi pojedynczego informatora. Należy wybrać jedną z tych kategorii filmów.

B. Typ bodźca: bodziec to materiał wykorzystany w trakcie nagrania. Więcej o tym w sekcji MATERIAŁY KORPUSOWE. Uczestnicy w trakcie nagrania oglądali różne materiały i byli proszeni o wykonanie na ich podstawie zadań (w parach lub pojedynczo). Udostępnione w ORKPJM nagrania oparte są na bodźcach dwóch rodzajów: filmach (bodźcach dynamicznych) oraz obrazach (bodźcach statycznych). W wyszukiwarce można wybrać tylko jeden typ bodźca w konkretnym wyszukiwaniu.

C. Rodzaj materiału: filtr ten szczegółowo określa, jaki typ bodźca został wykorzystany w trakcie nagrań. W ramach kategorii „film” znajdziemy: film z zamigany w PJM, film aktorski i animację. W kategorii „obraz” do wyboru pozostają: komiks, tekst i ilustracja. W wyszukiwarce można wybrać tylko jeden rodzaj materiału w konkretnym wyszukiwaniu. 

D. Nazwa zadania: informatorzy w trakcie nagrań mieli do wykonania konkretne zadania, np. opowiedzenie historii, opisanie obiektu, wyjaśnienie znaczenia, przedyskutowanie problemu itp. W ramach prezentowanego materiału korpusowego udostępnione zostały wybrane zadania wchodzące w skład sesji korpusowej. W celu ułatwienia posługiwania się filtrami w wyszukiwarce zostały im nadane skrócone nazwy, które odnoszą się do tematu wykorzystanych podczas nagrania materiałów wywoławczych. Lista udostępnionych w ORKPJM zadań znajduje się w sekcji MATERIAŁY KORPUSOWE.

Aby przeszukiwać dane pod tym kątem, należy kliknąć w ikonę wyszukiwarki na stronie głównej. Prowadzi ona do wyszukiwarki uwzględniającej określone filtry. Należy wybrać jedną opcję w każdej z czterech kolumn:

- rodzaj wypowiedzi (dialog, monolog)
- typ bodźca (film, obraz)
- rodzaj materiału elicytacyjnego (film w PJM, film aktorski, animacja, komiks, tekst, ilustracja)
- nazwa zadania.

Po dokonaniu wyboru w zakresie wszystkich filtrów należy kliknąć przycisk “Wyświetl”. Wyświetlą się wówczas wszystkie wyniki z ORKPJM odpowiadające wybranym opcjom. Kliknięcie w wybrany plik filmowy powoduje przejście do jego indywidualnej strony, na której można obejrzeć nagranie z polskimi napisami - zawierającej szczegółowe informacje dotyczące nagrania (o których więcej można przeczytać tutaj).

 3. Polskie tłumaczenia

Ta wyszukiwarka pozwala na przeszukiwanie wszystkich polskich tłumaczeń dołączonych do filmów korpusowych i odnajdywanie konkretnych wyrazów. Oczywiście należy pamiętać, że wyrazy te nie są prostymi odpowiednikami znaków PJM, lecz ich możliwymi ekwiwalentami tłumaczeniowymi. To wyszukiwanie może być przydatne dla osób, które są zainteresowane odnalezieniem znaków migowych odpowiadających znaczeniowo konkretnym słowom polszczyzny.

Aby przeszukiwać dane pod tym kątem, należy kliknąć w ikonę lupy. Przenosi to do wyszukiwarki słów kluczowych. Należy w niej wpisać słowo w języku polskim i kliknąć przycisk “Wyświetl”. Wyświetlą się te filmy, których tłumaczenia na język polski zawierają szukany wyraz (dokładnie w podanej w wyszukiwarce formie). Kliknięcie w wybrany plik filmowy powoduje przejście do jego indywidualnej strony, na której można obejrzeć nagranie z polskimi napisami – zawierającej szczegółowe informacje dotyczące nagrania (o których więcej można przeczytać tutaj).

Istnieje możliwość uzyskania dostępu do rozszerzonych zasobów ORKPJM. Aby z niej skorzystać, należy uzasadnić potrzebę użycia zgromadzonych danych. Osoby zainteresowane proszone są o wypełnienie formularza rejestracji [LINK]. Każda prośba o utworzenie konta będzie rozpatrywana przez zespół redakcyjny. Po uzyskaniu zgody na dostęp i utworzeniu konta, użytkownik będzie miał możliwość pobrania pliku .eaf dla każdego z filmów udostępnionych w bazie. Plik .eaf to standardowy plik programu ELAN służącego do anotacji filmów. Do otwarcia pobranego pliku .eaf niezbędne jest zainstalowanie na swoim komputerze programu ELAN, który dostępny jest bezpłatnie tutaj. Z dokumentacją programu można zapoznać się tutaj.

Udostępnione w ORPJM pliki .eaf zawierają cztery warstwy anotacji: 
- glosa dla ręki dominującej
- glosa dla ręki niedominującej
- transkrypcja HamNoSys
- tłumaczenie pisemne na język polski. 

Wyszukiwanie filmów w dostępnie zaawansowanym nie zmienia się w porównaniu do dostępu otwartego. 

III. INFORMACJE DODATKOWE

Ze względu na ochronę danych wrażliwych w Otwartym Repozytorium Korpusu Polskiego Języka Migowego opublikowane zostały jedynie wybrane zadania: 

Alarm pożarowy (monolog)
Polecenie: obejrzyj film z zamiganą historią, następnie opowiedz jej treść partnerowi.
Cel: elicytacja struktur narracyjnych oraz mechanizmów wykorzystywanych przy odtwarzaniu tekstu migowego
Materiały elicytacyjne: krótki film z historyjką miganą przez rodzimego użytkownika PJM

Brzdąc (monolog)

Polecenie: obejrzyj film i opowiedz jego treść partnerowi.
Cel: elicytacja strategii narracyjnych z elementami humoru
Materiały elicytacyjne: trzyminutowy fragment filmu niemego Brzdąc z Charliem Chaplinem (1921) 

Pear Stories (monolog)
Polecenie: obejrzyj film i opowiedz jego treść partnerowi.
Cel: elicytacja strategii narracyjnych (w tym klasyfikatorów, anafor, deiktyczności); badania porównawcze międzymigowe (zadanie pojawia się w projektach korpusowych w innych krajach) i międzymodalne
Materiały elicytacyjne: pięciominutowy film wykorzystywany przez wielu badaczy zajmujących się narracją w językach fonicznych (Chafe, 1980), wykorzystywany również w badaniach korpusowych w innych krajach

Canary Row (monolog)

Polecenie: obejrzyj fragment znanej kreskówki, a następnie opowiedz jego treść partnerowi.

Cel: elicytacja strategii narracyjnych (głównie klasyfikatorów); badania porównawcze międzymigowe (zadanie pojawia się w projektach korpusowych w innych krajach)
Materiały elicytacyjne: film z kreskówką Tweety i Sylwester podzielony na 3 krótsze klipy

Frog story (monolog)

Polecenie: obejrzyj serię obrazków składającą się na historię, a następnie opowiedz jej treść partnerowi.

Cel: elicytacja strategii narracyjnych (w tym klasyfikatorów, anafor, deiktyczności); badania porównawcze międzymigowe (zadanie pojawia się w projektach korpusowych w innych krajach) i międzymodalne

Materiały elicytacyjne: 24 plansze z ilustracjami z książki dla dzieci Gdzie jesteś, żabo? (Frog, where are you?) autorstwa Mercera Mayera 

Spotkajmy się (zadanie dialogowe)
Polecenie: przestudiuj wyświetlony na ekranie kalendarz z wpisanymi zajęciami i ustal wraz z partnerem dwa dogodne terminy spotkań.
Cel: elicytacja dialogów, negocjacji, określeń czasu i nazw czynności; badania porównawcze (zadanie pojawia się w projektach korpusowych w innych krajach)
Materiały elicytacyjne: dwie różne plansze kalendarzowe (miesięczne) z zaznaczonymi wydarzeniami

Co to za znak? (zadanie dialogowe)
Polecenie: razem z partnerem zastanówcie się nad tym, co mogą oznaczać zaprezentowane nietypowe znaki ostrzegawcze i zakazu.
Cel: elicytacja struktur z negacją oraz konstrukcji wyrażających zakaz lub nakaz; badania porównawcze (zadanie pojawia się w projektach korpusowych innych krajów)
Materiały elicytacyjne: 12 plansz z nietypowymi znakami zakazu i ostrzegawczymi

Opowiedz mi komiks (zadanie dialogowe)

Polecenie: obejrzyj krótki komiks (o Myszce Miki lub Kaczorze Donaldzie), a gdy ekran zgaśnie, opowiedz jego treść partnerowi.

Cel: elicytacja strategii narracyjnych, użycia klasyfikatorów i wykorzystania przestrzeni topograficznej; badania porównawcze

Materiały elicytacyjne: plansze z komiksami z postaciami Disneya – po 3 dla każdego informatora

2. WIDOK STRONY POJEDYNCZEGO FILMU

Po zdefiniowaniu określonych parametrów wyszukiwania i kliknięciu przycisku “Wyświetl” wyświetlają się na stronie zbiorczej wszystkie filmy z ORKPJM spełniające określone w wyszukiwaniu warunki. Kliknięcie w wybrany plik filmowy powoduje przejście do jego indywidualnej strony, na której można obejrzeć nagranie z polskimi napisami - zawierającej szczegółowe informacje dotyczące nagrania:
- rodzaj wypowiedzi,
- typ bodźca,
- rodzaj materiału wywoławczego,
- nazwę zadania,
- płeć informatora,
- grupę wiekową informatora,
- numer sesji nagraniowej, podczas której zarejestrowano film,
- numer zadania w ramach sesji nagraniowej,
- datę ostatniej aktualizacji danych.